Erken tanıda çığır açan gelişme: Kanseri 1 yıl önce uyarıyor, Alzheimerı erkenden tahmin ediyor

Türk Manyetik Rezonans Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. A. Mecit Kantarcı, yapay zekânın MR görüntüleme teknolojisinde adeta görünmez bir dönüşüm başlattığını ifade etti. Kantarcı, yapay zekâ destekli sistemlerin, radyoloji alanında uzmanların daha isabetli kararlar almasına yardımcı olduğunu belirterek, bu gelişmenin yeni bir dönemin kapısını araladığını vurguladı.

Kantarcı, YZ destekli algoritmaların “eksik ya da az örneklenmiş verilerden yüksek kaliteli görüntüler üretebildiğini” belirterek, “Bu sayede MR çekim süresi yüzde 30–70 kısalabiliyor. Hasta konforu artıyor, hareket kaynaklı bozulmalar azalıyor” ifadelerini kullandı. “Yapay zeka tabanlı sistemler beyin, kalp, karaciğer, omurga gibi organlarda anatomik yapıları otomatik tanıyıp ayırabiliyor” diyen Kantarcı, aynı sistemlerin lezyonları tümör veya ödem olarak sınıflandırabildiğini ve zaman içindeki değişimleri takip edebildiğini de ekledi. Kantarcı, yapay zekanın özellikle nadir ya da zor fark edilen bulguları yakalama konusunda oldukça etkili olduğunu söyledi. Kantarcı, MR verilerinden elde edilen yüksek doğruluklu analizler sayesinde hastaya özel risk profilleri çıkarılabildiğini, tedaviye yanıt öngörülebildiğini, planlamanın ise daha isabetli hale geldiğini vurguladı.

“Yapay zekanın en büyük katkılarından biri, hastalıkları erken evrede yakalama konusundaki başarısıdır” diyen Kantarcı, “MR görüntülerinde çok küçük veya belirsiz anormallikleri dahi tespit edebilen YZ algoritmaları, kanser gibi ciddi hastalıkların erken tanısında çığır açıyor” dedi. Kantarcı’ya göre, “yüksek çözünürlüklü 3 boyutlu görüntüleme ile yapay zeka destekli analizler birleştiğinde, dokular daha derinlikli ve net analiz edilebiliyor.”

Kantarcı, özellikle nörolojik hastalıklar konusunda “Alzheimer, multipl skleroz, parkinson gibi hastalıklarda, beyindeki yapısal ve fonksiyonel değişimler çok erken evrelerde tespit edilebiliyor” açıklamasında bulundu. “Alzheimer için tanı konmadan yıllar önce tahmin yapılabiliyor, hastalığın evreleri otomatik belirlenerek erken müdahale sağlanıyor” dedi. “Yapay zeka, kalp MR verilerinden miyokardiyal doku analizi, duvar hareketleri ve kan akışı gibi parametreleri analiz edebiliyor” diyen Kantarcı, bu sayede “sessiz geçen kalp krizi veya gizli kalp yetmezliği” gibi risklerin daha oluşmadan fark edilebildiğini söyledi.

Meme kanseri taramalarında yapay zeka kullanımına dair bir çalışmayı örnek gösteren Kantarcı, “YZ modeli, radyologların normal dediği MR taramalarında aslında kanser belirtisi olabilecek bölgeleri fark ederek, kanseri ortalama bir yıl öncesinden saptamayı başardı” dedi. Bu sistemin erken teşhisi yüzde 30’a varan oranda artırma potansiyeli taşıdığını belirtti. Kantarcı, “YZ, eklem aralıkları, kıkırdak bozulması, mikro kırıklar gibi detayları analiz edebiliyor. Osteoartrit, menisküs yırtıkları veya erken evre romatizmal hastalıklar daha hızlı tespit ediliyor. Bebek ve çocuklarda beyin gelişimiyle ilgili anormallikleri tanımlayabiliyor. Otizm, serebral palsi veya nadir genetik bozukluklarda erken yönlendirme sağlıyor” diye konuştu.