Gazze’de 32 sanat merkezini yok etti

Gazze’de bulunan 32 kültürel yapı ve simge eserler yerle bir edilirken, nadir el yazmaları ve kültür merkezleri tahrip edildi. Birçok Gazzelinin faydalandığı merkezlerin yok edilmesi, İsrail’in Filistin’in tarihine göz diktiğini bir kez daha gözler önüne serdi. Eserler arasında Gazze şehrinin simgesi sayılabilecek Meçhul Asker Anıtı var. 1956’da inşa edilen bu anıt, işgalciler tarafından buldozerlerle yıkıldı. Ayrıca Filistin Meydanı’nda yer alan 1998’de inşa edilmiş Zümrüdüanka Heykeli de artık yok. 1998 yılında ünlü Heykeltıraş Iyad Al-Sabah tarafından yapılan bu heykel, Gazze için önemli bir sanatsal değer taşıyordu. İsrail işgali sırasında pek çok halk kütüphanesi de kullanılamaz hale geldi. Bunların en önemlisi, yüz binlerce kitap içeren Gazze Belediyesi Halk Kütüphanesi oldu. 1948’deki Nekbe’den önce Kudüs, Yafa ve başka yerlerde yayınlanan gazete ve dergilerin kopyalarını içeren Cibaliye Kampı’ndak El-Asriye Merkez Kütüphanesi ve binlerce değerli kitabın bulunduğu Gazze Şehri’nin Al-Daraj semtindeki ünlü El-Yazıcı Kütüphanesi hedef alındı. 2021’de Gazze’ye yönelik saldırıda yıkılan ve eskisinden daha iyi bir şekilde yeniden inşa edilen Samir Mansur Kitapevi, 7 Ekim saldırıları sonrasında yeniden imha edildi. Eğitim seviyesi yüksek olan Gazzelilerin, sürekli açık olan kitap fuarları ve kitapevleri de kullanılamaz hale geldi. Gündoğumu Kitap Fuarı, Dar el-Kelime Yayıncılık, En-Nahda Yayıncılık ve En-Naim Yayıncılık da tamamen tahrip edildi.

Gazze Şeridi’ndeki arkeolojik ve tarihi koleksiyonlar ile nadir el yazmaları, Kenanlılar da dahil olmak üzere tamamı antik çağlardan kalma eserler barındıran 12 müze de ağır hasar aldı. Bu müzeler arasında Refah Müzesi, Karara Kültür Müzesi, Han Yunus Müzesi, Akkad Müzesi, Museum Hotel, Shahwan Müzesi, Deir al-Balah Müzesi, Thobe Müzesi, Paşa Sarayı Müzesi, İbrahim Abu Müzesi, Shaar Bedevi Mirası Müzesi, Badia Müzesi bulunuyor. Ünlü sanatçı Muhammad Al-Haj’ın yaptığı “Bizim Topraklarımız” adlı duvar resminin de aralarında bulunduğu, Gazze Şeridi’nin çeşitli yerlerindeki 27 duvar resimleri tahrip edildi ya da işgal askerleri tarafından üzerleri karalandı. 1985 senesinde inşa edilen Rashad Al Shawa Kültür Merkezi, kütüphanesi, tiyatro sahneleri ve sanat atölyeleriyle, Filistin’de inşa edilen ilk kültür merkezi özelliğine sahipti. Gazze’deki binası, 1992 senesinde Ağa Han Mimari Ödülleri’ne de aday gösterilmişti. Filistinli Sanatçılar Genel Birliği Merkezi Gazze’de bulunan Filistinli Sanatçılar Genel Birliği, Filistin kültürünü ve sanatını desteklemek, sanatçıların haklarını korumak ve Filistin halkının kültürel kimliğini korumak amacıyla kurulmuştu. Gazze’deki merkezi, sanatçıların bir araya gelerek fikir alışverişinde bulunabileceği, eğitim programlarına katılabileceği ve sanatsal etkinlikler düzenleyebileceği bir mekandı. Ancak burası da pek çok sanat merkezi gibi İşgalciler tarafından tahrip edildi.