Suriyeliler ‘PKK gitsin’ istiyor

Terör örgütü PKK’nın Suriye’nin kuzeydoğusundaki askeri varlığı Suriye’deki ziyaretimiz esnasında, gittiğimiz her yerde karşımıza çıkan bir husustu. Bu konu tabii sadece Suriyelileri ilgilendiren bir husus da değil.

En başta Suriye ile 910 kilometre sınırı bulunan Türkiye için PKK uzantıları bir milli güvenlik meselesidir ve zaten de Türkiye, PKK terörü ile savaşı bu coğrafyalara da taşımış bir durumdadır. Özellikle de son dönemde, büyük atılım yaptığı İHA, SİHA teknolojilerini kullanarak, önleyici darbelerle PKK ve uzantılarına adeta göz açtırmıyor.

DEAŞ’ın Suriye topraklarında kazanımlar sağlayıp sonra gerilemeye başladığı bir dönemde DEAŞ’la ‘savaşıyormuş’ gibi yapıp bölgeye yerleşen Birleşik Ortak Görev Gücü-Doğal Kararlılık Harekâtı ve de özellikle ABD himayesinde PKK güçleri bölgede güçlendiler. Günümüz itibarı ile ise Suriye’nin neredeyse üçte birinde hakimler. Ayrıca, petrol üretiminin çoğu, gaz kaynaklarının bir kısmını da ellerinde bulunduruyorlar.

Amerika Birleşik Devletleri, PKK’nın bölgedeki uzantılarına sadece binlerce konteynır silah vermekle kalmadı, bu grupların hem akıl babalığına hem PR’cılığına soyundu. Bölgedeki terör uzantılarını oldukça yakından takip eden Türkiye’nin güya dünyanın gözünü boyamak için örgüt isimlerine ‘demokratik’ kelimesini monte ettirdi.

Ayrıca, bu güçlerin kompozisyonunu bölgedeki diğer etnik unsurlarla zenginleştirerek güya bu oluşumun sadece PKK terör örgütünün uzantılarından oluşmadığı göz boyamasına girişti. Böylece Marksist örgütün asıl kimliği uluslararası planda kamufle edilecek, ABD’nin Türkiye’ye yönelik kumpası sürecekti. Neticede, güya DEAŞ ile savaştığı algısı oluşturulan ama daha büyük misyonlara hazırlanan, bölgede uyguladığı zorunlu askerlik uygulaması ile sayısı on binlere çıkan bir askeri yapı oluşturuldu.

Bu arada bu terör yapısının, bir taraftan Suriye’nin kuzeydoğusundan, doğusunun derinliklerine doğru genişlemesi sağlanırken, diğer taraftan Akdeniz’e bir koridor üzerinden ulaşma planları da yapılmıştı.

Neyse ki Türkiye tetikte idi, Rusya ve ABD’ye rağmen sırasıyla 2016, 2018 ve 2019’da yaptığı Fırat Kalkanı, Zeytin Dalı ve Barış Pınarı operasyonları ile bu koridoru engelledi. Şam’ın düşmesi sonrasında ise terör örgütü Tel Rıfat ve Mmbiç bölgesinden de çıkarıldı.

Esed rejiminin düşmesiyle birlikte yeni bir durum oluştu. Önceki dönemde uluslararası planda izole olmuş, vatandaşına soykırım uygulayan, tehcir eden bir dikta rejimi yıkılmış yeni bir yönetim gelmişti. Üstelik, yönetimi sanki silahla ele geçirmemiş gibi kuşatıcı ve çoğulcu bir dil kullanıyor, bunu pratikte de gösteriyordu. Şimdi parçalanmış ülkeyi bir araya getirme ve egemenliğini her bir karşına yayma vakti idi.

Seyahatimiz boyunca her ortamda görüştüğümüz Suriyeliler, Suriye’nin kuzeydoğusundaki PKK varlığının bir an evvel sonlandırılması gerektiğini düşünüyorlar. Hem ülkenin bütünlüğü ve egemenliği açısından ve hem de zaten ekonomik olarak çökmüş, büyük bir yıkıma uğramış ve nüfusunun yarısından fazlası iç ve dış göç mağduru olmuş ülkede tabi kaynakların önemli bir kısmının üzerine çökmüş olmasından dolayı. ‘Tabii kaynaklarımızı çalıyorlar’ tepkisi var. Bu konu Suriyelilerin günlük konuşmalarının önemli bir bölümünü oluşturuyor.

Yeni yönetim, Suriye’deki mozaiği oluşturan tüm dini ve mezhebi oluşumların Suriye’nin parçası olduğunu, hiçbir ayırım yapmayacaklarını, ülkeyi hep birlikte yöneteceklerini söylüyorlar. Suriye’nin kuzeydoğusundaki sorunla ilgili olarak defalarca, silahlarını bırakıp devlete katılmaları için zeytin dalı uzatmış bulunuyorlar ama muhtemelen ABD’deki yeni yönetimin politikasının beklentisindeki PKK uzantıları mesafeli duruyorlar. Şu da var ki, yeni yönetim barışla ya da savaşla egemenliğini tüm Suriye’ye yayacağı ve toprak bütünlüğünü sağlamakta kararlı olduğu uyarısında bulunuyor.

Kendisi ile yaptığımız röportajı burada verdiğimiz, Suriye’deki büyük kabilelerden ‘Bu Şaban’ kabilesinin reisi Ferec el Hammud, Yeni yönetimin sorunu kan dökülmeden çözmek için girişimlerde bulunduğunu ancak Kandil çeteleri, yabancı liderler gibi perde arkasından gelen baskılardan dolayı mesafe alınamadığının altını çiziyor ve İran faktörüne de atıfta bulunuyor.

Şu an bu konuda Suriye’nin kuzeyinde geniş bir toprak parçasını hakimiyetinde bulunduran PKK uzantısı YPG/PYD çıban başı olarak duruyor. PKK elebaşı Öcalan’ın çağrısı ne kadar etkili olacak önümüzdeki günlerde göreceğiz. İlk açıklamalardan bir yumuşama olduğu anlaşılıyor. Diğer taraftan ülkenin güneyindeki Suveyda vilayetinden de çatlak sesler çıkıyor ve federal bir yönetim istiyorlar. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu da onlara destek veriyor. Yeni yönetimle anlaşmazlarsa burası da büyük bir çıban başı oluşturacaktır. Tabii bu meselenin Suriye’nin yeni yönetiminin karşı karşıya olduğu önemli sorunlardan sadece birisi olduğunu unutmamamız gerekirken, her geçen günün aleyhte çalıştığını da bilmek gerekiyor.

Suriye’nin kuzeydoğu bölgesi ABD’nin başında olduğu dış güçlerin yardımı ve silahlandırması ile PKK uzantısı güçlerin kontrolüne geçti. Bu güçler bugün Suriye’nin neredeyse üçte birini ellerinde tutuyorlar ve Suriye’nin toprak bütünlüğünü tehdit ediyorlar. Suriye ziyaretimiz esnasında, bölgede başından beri devrimcilerle birlikte savaşan, toprakları PKK uzantısı PYD/YPG tarafından işgal altındaki, Suriye’nin en büyük kabilesi olduğunu savunan ‘Bu Şaban’ kabilesinin reisi Ferec el-Hammud el-Ferec es-Seleme ile görüştük.

Çoğunlukla Suriye’nin kuzeydoğusundaki topraklarda bulunan ‘Bu Şaban’ kabilesinin reisi olan Ferec, kabilesinin, Rakka, Haseke ve Deyri Zor’dan oluşan üç vilayete ek olarak genelde Halep’in doğu kırsalına yayılmış Suriye’deki en büyük kabile olduğunu savunurken, Suriye toplumunun yüzde ellisinin kabile yapısına sahip olduğunu söylüyor ve kabilesinin Suriye devriminin başından beri devrime destek verdiğine dikkat çekiyor.

Kabilesinin başından beri Suriye devrim liderliği konseyinde olduğunu hatırlatan Ferec, daha sonra da özgür Suriye ordusunun askeri konseyinde yer aldıklarını, bölgelerindeki Rakka, Tabka vilayetlerini devrimin başında kurtarmış olmalarına rağmen, bölgeye önce DEAŞ’ın sonra da uluslararası bir komplo ile kendilerini Suriye Demokratik Güçleri olarak tanımlayan PKK yanlılarının girdiğini anlatıyor ve ekliyor ‘komplonun arkasında ABD ve Batı istihbaratı vardı.’ Ferec bölgedeki PKK uzantılarının DEAŞ’in bölgelerini ele geçirmesini ise, aynı komplo çerçevesinde bir ‘tiyatro’ olarak niteliyor.

Suriye’deki savaşın ‘iç savaş’ olarak tanımlanmasının yanlış olduğuna dikkat çeken Ferec el-Hammud, bunun zalim Esed rejimine karşı başlatılmış bir devrim olduğunun altını çizerken, ilk anlardan itibaren Doğu bölgesinin halkının rejime karşı ayaklandığını hatırlatıyor. Mevcut durumda devrimin zafer kazandığını aktaran kabile reisi, tüm Suriye halkının haklarına kavuştuğunu belirtiyor, ‘ama işleri oldukça zor’ diyor.

Suriye’nin büyük bir kısmı kurtarılmış olsa da bölgelerinin PKK işgali altında olduğunu hatırlattığımızda Ferec, PKK’yı, Suriye halkına ait olmayan ABD destekli bir çete olarak niteliyor, Devrim aleyhine kullanıldıklarını söylüyor.

Yeni yönetimin sorunu kan dökülmeden çözmek için girişimlerde bulunduğunu söyleyen Ferec, Kandil çeteleri, yabancı liderler gibi perde arkasından gelen baskılardan dolayı mesafe alınamadığının altını çiziyor, rejimin çökmesi sonrasında İran’ın doğu bölgesinde sözde ‘Demokratik Suriye Güçleri’ni oluşturan PKK’nın uzantılarını desteklemeye başladığına dikkat çekiyor.

Yeni Suriye hükümetine desteklerinin tam olduğunu ifade eden kabile lideri, el ele Suriye’yi yeniden inşa edeceklerini söylüyor.

Yeni kurulacak sistemin demokratik olmasını, adalet sağlanmasını ve herkes için vatandaşlık hakkı verilmesini isteyen Ferec, halkın büyük bir kısmının Sünnilerden oluşmasından dolayı ülkeyi yönetme hakları olduğunu düşünüyor ve mutedil İslami bir karaktere sahip olan Suriye devrim metodu yaklaşımı içinde ülkenin yönetilmesini arzuluyor. Geçiş adaleti ile ilgili görüşünü sorduğumuz Bu Şaban kabilesi reisi şefi Ferec intikam peşinde olmadıklarını, ancak önceki dönem elleri kanlı canilerin hak ettiklerini ve zulme uğramış Suriyelilerin adalet bulacaklarına inandığını söylüyor. Suriye devrimine başından beri verdikleri destek için Türkiye halkı ve hükümetine teşekkürlerini iletirken terörizmi Türkiye ile el ele ortadan kaldıracaklarını söylüyor.